Trong cuộc sống hiện đại, việc bảo quản thực phẩm không chỉ đơn thuần là giữ chúng khỏi hỏng. Đó còn là cách giữ trọn hương vị, dưỡng chất và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đối với những món đồ khô như gạo, hạt dinh dưỡng, bánh kẹo…, bạn có bao giờ tự hỏi: có nên hút chân không thực phẩm khô không?
Hãy cùng tìm hiểu ưu – nhược điểm và các trường hợp nên hoặc không nên áp dụng phương pháp này qua bài viết sau.
1. Thực phẩm khô là gì và vì sao cần bảo quản đúng?
Đồ khô là nhóm thực phẩm có độ ẩm thấp, thời gian bảo quản dài hơn các loại thực phẩm tươi sống. Một số ví dụ phổ biến gồm:
- Các loại hạt (hạt điều, hạnh nhân, óc chó…)
- Gạo, đậu, các loại ngũ cốc
- Bánh kẹo đóng gói, mứt, khô gà, khô bò
- Các thực phẩm đã qua sấy khô hoặc rang
Mặc dù ít nước, nhưng đồ khô vẫn rất dễ bị ẩm, mốc hoặc hút mùi lạ từ môi trường, nhất là trong điều kiện khí hậu nóng ẩm như ở Việt Nam. Ngoài ra, việc tiếp xúc lâu với không khí có thể khiến đồ khô giảm độ giòn, bay hương và mất chất dinh dưỡng.
2. Hút chân không là gì và cơ chế bảo quản ra sao?
Hút chân không là kỹ thuật loại bỏ không khí ra khỏi túi hoặc hộp chứa thực phẩm, sau đó hàn kín lại bằng nhiệt. Quá trình này giúp:
- Giảm quá trình oxy hóa – nguyên nhân chính gây hư hỏng, mất màu, mất mùi
- Hạn chế sự phát triển của nấm mốc, vi khuẩn hiếu khí
- Ngăn côn trùng xâm nhập, đặc biệt là mối, mọt, kiến
- Tiết kiệm không gian lưu trữ, đặc biệt khi cần trữ thực phẩm số lượng lớn
3. Lợi ích khi hút chân không thực phẩm khô
Áp dụng hút chân không thực phẩm khô có thể mang lại nhiều lợi ích thiết thực, đặc biệt khi bạn cần bảo quản lâu dài hoặc số lượng lớn.
✔ Giữ nguyên độ giòn và hương vị
Không khí là kẻ thù thầm lặng khiến bánh kẹo bị ỉu, hạt bị hôi dầu, gạo mất mùi thơm. Hút chân không giúp duy trì trạng thái ban đầu tốt hơn hẳn so với các phương pháp đóng gói thông thường.
✔ Tránh ẩm mốc, mối mọt
Đối với gạo, các loại hạt hoặc đậu, tình trạng ẩm hoặc mọt tấn công sau vài tháng là chuyện rất thường gặp. Khi hút chân không, độ ẩm bị loại bỏ gần như hoàn toàn, côn trùng cũng không có cơ hội sinh sôi.
✔ Bảo quản lâu hơn mà không cần chất bảo quản
Nếu đồ khô được bảo quản trong môi trường kín khí, khô ráo và mát mẻ, bạn có thể kéo dài thời gian sử dụng từ 1 đến 3 năm tùy loại.
✔ Dễ dàng vận chuyển và lưu kho
Các túi hút chân không gọn gàng hơn túi zip hoặc bao giấy, giúp tiết kiệm diện tích lưu trữ hoặc khi đóng gói vận chuyển hàng hóa.
4. Khi nào không nên hút chân không thực phẩm khô?
Dù có nhiều ưu điểm, không phải lúc nào cũng nên hút chân không tất cả các loại đồ khô.
❌ Dùng trong thời gian ngắn (dưới 1 tháng)
Nếu bạn chỉ dùng trong thời gian ngắn và đồ khô được cất nơi khô thoáng, việc hút chân không là không cần thiết. Bạn có thể dùng hộp kín hoặc túi zip là đủ.
❌ Đồ khô vẫn còn nóng, mới rang/sấy
Đừng hút chân không ngay sau khi sấy hoặc rang. Nhiệt còn sót lại sẽ sinh hơi nước, tạo môi trường lý tưởng cho ẩm mốc. Hãy để nguội hoàn toàn trước khi đóng gói.
❌ Không có thiết bị phù hợp
Nếu không có máy hút chân không chuyên dụng, hoặc dùng sai túi (túi không chịu được nhiệt hàn), việc hút có thể phản tác dụng, gây hở khí hoặc làm hư thực phẩm.
5. Các loại đồ khô nên hút chân không
- Các loại hạt cao cấp: óc chó, hạnh nhân, điều, mắc ca
- Gạo thơm, gạo lứt: dễ bị hôi nếu không bảo quản kín
- Đậu, ngũ cốc: cần tránh ẩm mốc và côn trùng
- Bánh kẹo handmade: thường không có chất bảo quản
- Thực phẩm khô đóng gói kinh doanh: tăng tính chuyên nghiệp và hạn sử dụng
6. Những lưu ý khi hút chân không thực phẩm khô
✔ Sử dụng túi chuyên dụng
Không dùng túi nilon thông thường. Nên chọn túi hút chân không có mặt nhám hoặc mặt trơn tùy máy, chịu nhiệt và hàn kín tốt.
✔ Đảm bảo đồ khô hoàn toàn nguội và khô
Nếu còn hơi nóng hoặc hơi nước, túi dễ bị đọng sương, làm đồ ăn hỏng nhanh dù đã hút chân không.
✔ Ghi rõ ngày đóng gói
Nên dán nhãn ngày đóng gói để dễ kiểm soát hạn sử dụng. Dù hút chân không tốt, mỗi loại thực phẩm vẫn có tuổi thọ riêng.
✔ Bảo quản nơi thoáng mát
Không để túi hút chân không nơi có ánh nắng trực tiếp hoặc gần nguồn nhiệt như bếp, máy hút, tủ lạnh nóng…
7. Có cần hút chân không thực phẩm khô khi kinh doanh online?
Nếu bạn kinh doanh hạt dinh dưỡng, bánh kẹo handmade hoặc thực phẩm khô, việc hút chân không là rất nên làm.
Lý do:
- Gói hàng gọn, chuyên nghiệp hơn
- Hạn chế rủi ro hỏng, đổi trả hàng
- Nâng cao hình ảnh thương hiệu
- Giúp bảo quản tốt hơn trong quá trình giao hàng
Hiện nay, nhiều xưởng sản xuất vừa và nhỏ đã đầu tư máy hút chân không mini hoặc công nghiệp để chuẩn hóa quy trình đóng gói, giảm thiểu hao hụt.
8. Kết luận: Có nên hút chân không thực phẩm khô?
Câu trả lời là: CÓ – nhưng không phải lúc nào cũng cần.
Việc hút chân không thực phẩm khô là giải pháp rất tốt để kéo dài thời gian bảo quản, giữ hương vị và tránh ẩm mốc – đặc biệt khi bạn bảo quản lâu dài, dùng số lượng lớn hoặc kinh doanh.
Tuy nhiên, nếu chỉ sử dụng trong thời gian ngắn hoặc bảo quản tốt ở môi trường khô ráo, bạn có thể lựa chọn phương pháp đơn giản hơn như hộp kín, hũ thủy tinh, túi zip.
